Logo

Hat İcâzetleri

şerit icon

Hat İcâzetleri

Hat sanatı hakkında asgarî bilgileri öğrenerek icâzet alacak seviyeye erişen talebe, hocasının da yardımıyla seçtiği, eski üstatlardan birinin yazı örneğini bütün hünerini göstererek taklit eder. İtina ile hazırlanan taklit yazının alt kısmına hoca, Arapça izin cümlesini yazar. Arapça metnin Türkçesi şöyledir: “Bu güzel yazıyı yazan (……..)'a, yazılarının altına ketebesini koyması için icâzet verdim. Allah ömrünü ve marifetini artırsın. Ben onun hocası (…….)yim. Tarih”. “Ketebesini koyması için izin verdim” cümlesi dolayısıyla icâzetnâmelere “ketebe kıt‘ası” adı da verilir.

Hat İcâzetleri

İcâzetnâmeler başlangıçta kurumsal ve resmî değil, hoca ile talebe arasında kişisel ve sivil özellikteydi ve resmîliği andıran hiçbir unsur içermiyordu. Dolayısıyla şekil olarak daha sonraki şehadetnâme veya diplomalardan farklıydı. Burada yer alan icâzetnâmeler, hat sanatı alanında verilmiş icâzetnâmelerdir. Bu belgelerin hazırlanışında bazı standartlar vardı: Hat sanatı hakkında asgarî bilgileri öğrenerek icâzet alacak seviyeye erişen talebe, hocasının da yardımıyla seçtiği, eski üstatlardan birinin yazı örneğini bütün hünerini göstererek taklit eder. İtina ile hazırlanan taklit yazının alt kısmına hoca, eğer yazı sülüs-nesih ise rikâ (hatt-ı icâze), nesta‘lîk ise, hurde nesta‘lîk ile Arapça izin cümlesini yazar. Bu izin cümlesinde ekseriya kullanılan Arapça metnin Türkçesi şöyledir: “Bu güzel yazıyı yazan (……..)'a, yazılarının altına ketebesini koyması için icâzet verdim. Allah ömrünü ve marifetini artırsın. Ben onun hocası (…….)yim. Tarih”. “Ketebesini koyması için izin verdim” “Bu güzel yazıyı yazan (……..)'a, yazılarının altına ketebesini koyması için icâzet verdim. Allah ömrünü ve marifetini artırsın. Ben onun hocası (…….)yim. Tarih”. “Ketebesini koyması için izin verdim” cümlesi dolayısıyla icâzetnâmelere “ketebe kıt‘ası” adı da verilir. Hocanın izin cümleleriyle tamamlanan icâzetnâme daha sonra bir tezhib sanatçısı tarafından tezhib edilerek levha haline getirilir. Daha sonra “icâzet cemiyeti” adı verilen bir merasimle öğrenciye sunulur.