Tasavvuf İcâzetleri

K asîde-i Bürde, Delâilü’l-Hayrât, Hizbü’l-Azam, Sahibü’l Karniyye, Hilye-i Şerîfe, Mürşidlik ve adı geçen diğer tasavvuf icâzetlerin özünde, Allah’ın ekmel-i mahlûk olarak yarattığı insanoğlunun huzurlu bir hayat ortamında sağlıklı ve mutlu yaşayabilmesi için O’nun yardım ve yakınlığına her zaman ihtiyaç duyması yer almaktadır. Neredeyse tüm icâzetlerde, hem dünya hem de ahiret hayatında buna ulaşabilmenin mümkün olabileceği vurgulanmaktadır.
İslâm inancında ilâhî muhabbet, sevginin temelini oluşturur. Zira Yüce Allah (c.c.) insanoğlunu maddi ve manevi zırhıyla donatmış, kendinden ruh üfleyerek yaratmıştır. Yaratılmışların en şereflisi olan insanoğlunun bu mana boyutu istikametinde hareket etmesi, yaratıcısına olan özleminin, O’nun ruhuna olan muhabbetinin bir yansımasıdır.
Eskiden medreselerde öğrenim görenler, tahsil ettikleri ilimlerden, okudukları kitaplardan yetkili olduklarını bildiren “icâzet/icâzetnâme” alırlardı. Yani hangi ilmi hangi hocadan okuduysa o ilmi ait icâzetini o hocadan alırdı. İcâzetnâmeyi veren müderrise “mucîz”, icâzet alan talebeye de “mücâz” denirdi. Sevgilerin en üstünü, önce Yüce Allah (c.c.)’a, sonra Hz. Peygamber’e (s.a.v.) duyulan sevgidir. Bu nedenledir ki, Yüce Allah’a ve O’nun elçisine duyulan bu sevgi, İslam toplumlarının hep başat/en üstün tuttukları konuları olmuştur.

Hz. Peygamber’in çeşitli vasıfları, yaşam tarzı, örnek şahsiyeti, güzel ahlakı, nübüvveti ve tüm insanlığa rehberlik eden sözleri, şairlere ilham kaynağı olmuş ve ona hissedilen derin muhabbetin neticesinde asrısaadetten günümüze kadar pek çok eser kaleme alınmıştır.
Yazımızın konusunu teşkil eden ve zamanla bir ilim hüviyeti kazandığı için müntesiplerine örneklerini verdiğimiz farklı adlandırmar ile icâzetnâmeler verilmiştir.